Erfdienstbaarheid publiek recht

[jalap]

Hallo,

In opdracht van mijn vader ben ik aan het uitspitten hoe we de gemeente ertoe kunnen bewegen de toegangsweg naar zijn woning to blijven onderhouden.
Het is een heel specifieke situatie, ik denk dicht bij een antwoord te zijn maar heb 1 struikelblok.

De situatie:
De enige bruikbare toegangsweg naar het perceel van mijn vader is, volgens de atlas der buurtwegen, deels een gemeenteweg "chemin" van 2m20 (het eerste en laatste deel), deels een "sentier" van 1m30 (het middelste stuk). Deze weg is over de hele lengte bedekt met steenslag en bevindt zich nu in zeer slechte staat, in het verleden werd jaarlijks steenslag aangevoerd als onderhoud van de weg maar nu weigert de gemeente dit onderhoud nog uit te voeren. Hun argumentering is dat ze voor het stuk sentier enkel verantwoordelijk zijn voor de 1m30. Kunnen wij iets inbrengen tegen dit argument?

Na het doornemen van de brochure omtrent buurtwegen van de KBS twijfel ik. Er kan een publiekrechtelijke erfdienstbaarheid van doorang ontstaan (in dit geval bestaat ze al maar zou de modaliteit moeten veranderen, verbreding naar 2m20 dus) indien gedurende meer dan dertig jaar, voortdurend en onafgebroken, ongestoord, openbaar en niet dubbelzinnig werd gebruikt door eenieder voor openbaar verkeer, en dit gebruik gebeurde met de bedoeling de overgang als dusdanig te gebruiken en niet berust op een eenvoudig gedogen van de eigenaar van het perceel waarover de doorgang werd geschapen, verkrijgt de gemeente ten behoeve van de bevolking een publiekrechtelijke erfdienstbaarheid van doorgang.

Ik denk dat aan deze voorwaarden voldaan is. Gebruikt eenieder deze weg? Wel buiten mijn ouders ook nog verschillende landbouwers naar hun akkers en de watermaatschappij naar een waterput (of pomp). Dat is volgens mij voldoende om eenieder te zijn. Eenvoudig gedogen? Vind ik moeilijk interpreteerbaar begrip. Feit is dat de gemeente in het verleden al onderhoudswerken uitvoerde, dat gaat me toch ver om te zeggen dat het 'eenvoudig gedoogd' wordt door de aangelanden.

Nu, hoewel aan deze voorwaarden voldaan is treedt deze erfdienstbaarheid niet automatich in werking! De bewijslast berust bij de gemeente. Dus dé hamvraag: kunnen wij de gemeente dwingen gebruik te maken van hun recht om de publiesrechtelijke erfdienstbaarheid te doen ontstaan? Wetende dat ze, door in het verleden onderhoudswerken uit te voeren, reeds bezitsdaden gesteld hebben.

Bij voorbaat dank!

In besef dat dit een ietwat vreemde situatie is waar ook andere oplossingen voor kunnen bestaan. Suggesties hieromtrent zijn ook steeds welkom. Historisch is dit overigens ook een interessant geval. Een korte uitleg: Tot zo'n 10 jaar geleden werd het perceel van mijn ouders langs een andere kant bediend en de huidige toegangsweg werd toen enkel door landbouwers hebruikt. De toenmalige toegangsweg werd echter door een buur afgesloten (resultaat van een ruzie onder landbouwers) en mijn ouder mochten er wel nog passeren (recht van doorgang). Maar daarvoor moesten telkens paaltjes verzet worden, vervelend dus vroegen mijn ouders aan de gemeente om een andere toegangsweg te voorzien. De gemeente heeft dat toen gedaan, onze huidige toegangsweg werd toen voor het eerst bedekt met steenslag. Mijn ouders kregen ook een nieuw adres omdat we zonder verhuizen plots in een andere straat woonden.
Ik denk dat mijn ouders toen hadden moeten ingrijpen en misschien verzet aantekenen tegen de afsluiting van hun oude toegangsweg, misschien een duidelijk statuut afdwingen voor de huidige toegangsweg, ik weet het niet maar nu is het toch te laat. De gemeente werkte toen immers goed mee, er was geen probleem maar U kunt al raden dat een politieke toestand daar nu verandering in gebracht heeft.

[j.demoor]

“Artikel 1.In de gemeenten waar geen algemene rooi- en afpalingsplannen der buurtwegen bestaan, zullen de gemeentebesturen deze plannen doen opmaken binnen de termijn van twee jaar, te rekenen van de bekendmaking dezer wet.Zij zullen binnen dezelfde termijn desnoods, de bestaande plannen, welke aan dezelfde eisen zullen behoren te voldoen als de plannen die overeenkomstig de tegenwoordige wet opgemaakt moeten worden, doen aanvullen of herzien.”(10 APRIL 1841. - Wet op de buurtwegen).

‘Het openbaar of privaat karakter van een weg volgt in voorkomend geval uit zijn affectatie tot het gebruik van IEDEREEN.Dergelijke affectatie kan volgen uit een expliciete of impliciete rechtshandeling van de overheid of uit langdurig gebruik‘(R.v.St. 7 januari 1987,Adm.Publ. 1987,17).

Mijns inziens is het aan u om aan te tonen dat voornoemde affectatie BESTAAT met betrekking tot het verschil (2m20 -1m30) en kan u de gemeente niet dwingen voornoemde rechtshandeling te stellen indien ze nog niet gesteld werd.

Ga volledigheidshalve naar (geconsolideerde wetgeving) onder Belgisch Staatsblad in http://just.fgov.be .Klik voor WetBOEKEN in de balk achter ’Juridische aard’ op het omgekeerd driehoekje uiterst rechts.

[jalap]

Alvast bedankt voor deze reactie. Eens kijken in hoeverre ik kan volgen:

‘Het openbaar of privaat karakter van een weg volgt in voorkomend geval uit zijn affectatie tot het gebruik van IEDEREEN.Dergelijke affectatie kan volgen uit een expliciete of impliciete rechtshandeling van de overheid of uit langdurig gebruik‘(R.v.St. 7 januari 1987,Adm.Publ. 1987,17).

Gebruik door iedereen: Aangezien de weg door landbouwers, de watermaatschappij en mijn ouders gebruikt wordt over een breedte van 2m20 denk ik dat aan die voorwaarde voldaan is.
Maar wat is een expliciete of impliciete rechtshandeling? Het feit dat de gemeente het adres toegekend heeft langs deze weg? Het feit dat ze de weg in het verleden wel een jaarlijkse onderhoudsbeurt gaven? Kunnen we dit als argumenten aanhalen?

Mijns inziens is het aan u om aan te tonen dat voornoemde affectatie BESTAAT met betrekking tot het verschil (2m20 -1m30) en kan u de gemeente niet dwingen voornoemde rechtshandeling te stellen indien ze nog niet gesteld werd.

Hmm , die affectatie is volgens de vorige paragraaf toch het gevolg van een rechtshandeling. Dan valt de voorwaarde 'indien ze nog niet gesteld werd' toch weg?

Op fgov heb ik helaas (nog) geen extra info gevonden.

Ondertussen heb ik wel zelf de atlas der buurtwegen kunnen bekijken en het perceel van mijn ouders ligt wel degelijk aan een chemin van 2m20.
Maar, deze chemin komt uit de buurgemeente (het is een grensperceel) en loopt ls chemin dood in onze gemeente. Er zijn enkel 2 vertakkingen als sentier.

De weg die we nu gebruiken loopt op de gemeentegrens, daar loodrecht op, de andere gemeente in, loopt volgens de atlas dus een chemin die momenteel in heel slechte staat is (onverhard karrenspoor met veel putten, enkel voor een 4x4 of tractor toegankelijk). Kunnen we dan aan de buurgemeente vragen dat zij deze weg onderhouden zodat deze voor normale voertuigen toegankelijk is? Ik denk van wel maar dan hebben we weer een adresprobleem, ons adres zou dan niet toegankelijk zijn vanuit de gemeente waar het adres zelf gevestigd is... . Iemand ideeën, bedenkingen of suggesties?

[wolf2]

"maar dan hebben we weer een adresprobleem, ons adres zou dan niet toegankelijk zijn vanuit de gemeente waar het adres zelf gevestigd is"

Enkel dit: in mijn gemeente (C) ken ik 2 huizen wiens perceel 100% gelegen is in een aangrenzende gemeente (G), maar die enkel bereikbaar zijn via een weg die volledig in C ligt (de weg=de grens, maar niet in het midden, wel op de rand van de weg en van de percelen).

Die mensen hebben een postadres in C, maar wonen, kiezen en betalen belasting in G. De percelen zijn ontstaan in een verkaveling (v'o'or 1962) van een groot perceel in G, maar de privé-weg die de 6 percelen bediende is afgesneden voor de 2 buitenste percelen die nu dus de openbare weg gebruiken in G.

(Dezelfde toestand heeft bestaan voor 8 andere huizen die in ken in Biez: die konden enkel met de auto op hun perceel via een brede weg van Grez-Doiceau. Toen Biez en Grez-Doiceau samen opgingen in een fusie (1975), was dat geval wel van de baan.)

[jalap]

Ok, ook bedankt dino voor deze reactie. Goed te weten dat die optie eventueel open blijft.

Maar het is plots allemeel niet meer zo dringend, ik kreeg net deze mail van mijn vader:

En weet je wat ? Ze zijn vorige week de weg komen herstellen, ik had dat niet verwacht, denk dat ze ook opzien tegen een procedure bij de rechtbank (ze hebben er al zo veel).

Wat betreft het onderhoud door de gemeente: in 1995 hebben zijzelf dagenlang gewerkt om die weg mooi (her) aan te leggen. Wij hadden er toen geen idee van waarom ze dat deden. Pas later werd de uitweg naar de ***straat (*de oude toegang, dus*) afgesloten. Toen snapten we het. Er zijn dus inderdaad een hele reeks beheersdaden, maar volgens mij kan dat afgewimpeld worden als vergissingen van vorige coalities.
Engageren beslissingen van gemeentebesturen, in dit geval het onderhoud van een weg, latere coalities ?

De gemeente heeft dus besloten het been niet stijf te houden! Mooi natuurlijk maar het geeft ons nog geen rechtszekerheid over de toekomst van deze weg, behalve indien die laatste vraag positief beantwoord kan worden. Maar dat is misschien eerder een politieke dan juridische kwestie.

Zou het verstandig zijn om nu gewoon bedankt te zeggen tegen de gemeente en er verder over te zwijgen of is het toch aan te raden op zoek te gaan naar rechtszekerheid omtrent deze weg?